In de dynamiek van onze snel evoluerende wereld, doordrenkt van innovatie en vooruitgang, doemt een cruciale noodzaak op: de feminisering van onze maatschappij. Vaak blijft het gesprek beperkt tot de loonkloof tussen mannen en vrouwen, maar de diepgewortelde kloof strekt zich uit tot essentiële domeinen zoals productontwerp, femtech en vrouwelijke gezondheidszorg. In dit blogartikel neemt Kristel Vanderlinden, founder FutureKind, ons mee in deze trend.
De stille strijd tegen vrouwelijke vooroordelen
Volgens een VN-rapport zijn vooroordelen tegen vrouwen net zo diepgeworteld als tien jaar geleden. Gendergelijkheid maakt minimale vooruitgang en in sommige gevallen is er zelfs sprake van achteruitgang. Het vooroordeel tegen vrouwen blijkt wereldwijd uitgesproken, met negen op de tien mensen, van alle geslachten, die vooroordelen tegen vrouwen koesteren. Dit vormt een stagnatie van vooruitgang en is een mondiaal probleem dat de gehele samenleving beïnvloedt.
Businesskansen in feminisering
De feminisering van de maatschappij biedt niet alleen een morele en ethische basis voor gelijkheid, maar ontsluit ook zakelijke kansen. Het ontbreken van vrouwelijke perspectieven in productontwerp resulteert in gemiste kansen voor innovatie en groei.
Een schrijnend voorbeeld van het ontbreken van een vrouwelijk perspectief in productdesign is de ontwikkeling van veilige auto’s. Vrouwen hebben tegenwoordig 17% meer kans te sterven en 73% meer kans op zware letsels als gevolg van een auto-ongeluk. Dit komt doordat de ‘crash test’ poppen enkel gebaseerd zijn op een mannelijk lichaam, waarbij de impact van een crash op een vrouwenlichaam niet wordt meegenomen. Tot op vandaag is de ‘vrouwelijke’ dummy gewoon een verkleinde versie van de mannelijke dummy. Pas in 2022 zijn Zweedse wetenschappers gestart met testen met vrouwelijke dummy’s. De eerste auto’s die dus ook veilig zijn voor vrouwen zijn nog niet op de markt.
Vrouwen zijn stille data
In de wereld van AI-gedreven data is er een opvallend onevenwicht: vrouwen zijn sterk ondervertegenwoordigd en worden beschouwd als stille data. Deze digitale ongelijkheid weerspiegelt zich in de vele datasets die de kern vormen van kunstmatige intelligentie en machinaal leren. Dit resulteert in AI-algoritmen met inherente vooroordelen, variërend van genderbias tot stereotypering. Zo laten verschillende generatieve beeld AI-programma's, zoals Midjourney en DALL-E, consistent beelden zien van mannelijke CEO’s en chirurgen, bijvoorbeeld als er geen gespecificeerd geslacht is. Sterker nog, als je een AI vraagt om een professional te visualiseren, is minder dan 20% vrouw. Het ontbreken van vrouwelijke vertegenwoordiging in de data die AI voedt, versterkt bestaande ongelijkheden en kan leiden tot systematische fouten en discriminatie in AI-toepassingen. Platforms zoals MissJourney brengen hier verandering in door bewust beelden van vrouwen te genereren en zo een beter zicht te geven op de toekomst.
Gezondheidszorg: eeuwen van mannenlijk perspectief
De medische sector heeft eeuwenlang gefocust op mannelijke factoren (en medisch onderzoek werd tot in de jaren 90 enkel uitgevoerd met uitsluitend mannelijke proefpersonen), waardoor vrouwen vaak slechts een 'niche' in de gezondheidszorg waren. "Niet alleen zijn artsen, wetenschappers en onderzoekers meestal mannen geweest, maar de meeste cellen, dieren en mensen die in de medische wetenschap zijn bestudeerd, zijn ook mannelijk: de meeste vooruitgang die we in de geneeskunde hebben gezien, is afkomstig van de studie van de mannelijke biologie," aldus Dr. Jeanine Austin Clayton, directeur bij het NIH Office of Research on Women’s Health in de VS.
Wetenschappers en artsen erkennen steeds meer dat verschillende ziekten en aandoeningen vrouwen anders treffen dan mannen, en dat behandelingen en therapieën op zowel subtiele als significante manieren kunnen verschillen. Bij gezondheidsproblemen zoals een hartaanval kunnen symptomen bij vrouwen anders zijn dan bij mannen. Terwijl traditioneel onderzoek voornamelijk gericht was op mannelijke proefpersonen en de typische symptomen zoals pijn in de linkerarm en borst, ervaren vrouwen vaak atypische symptomen zoals misselijkheid, inslikken en algemeen ongemak. Door deze verschillen in onderliggende biologie en risicofactoren hebben vrouwen 50 procent meer kans om na een hartaanval verkeerd gediagnosticeerd te worden, wat hun kans op overlijden vergroot. Dit benadrukt de noodzaak van meer aandacht voor gendergerelateerde aspecten in medisch onderzoek en zorg.
Ondanks dat momenteel slechts 4% (voor kankeronderzoek) en 1% (van al het andere onderzoek) van het wereldwijde medische R&D-budget naar vrouwelijke gezondheidszorg gaat, begint de verandering langzaam maar zeker door te breken. Veel medische bedrijven zien een enorme groeimarkt in het potentieel van de vrouwelijke behoeften.
FemTech revolutie: innovatie voor vrouwen, door vrouwen
De opkomst van FemTech, technologieën gericht op vrouwen, markeert een revolutie in de gezondheidszorg.
Van menstruele gezondheid tot vruchtbaarheid en borstkankeronderzoek, FemTech omarmt innovatie voor en door vrouwen. Deze revolutie opent nieuwe mogelijkheden en brengt de gezondheidszorg voor vrouwen naar het voorfront van de medische agenda.
"Innovaties binnen de ‘moeder-baby’ relatie zijn ook in opkomst, zoals BIOMILQ, een door vrouwen geleide start-up op het gebied van borstbiotechnologie, waar er vandaag geëxperimenteerd wordt met laboratorium-gekweekte borstmelk."
De kracht van FemTech-ondernemerschap
FemTech wordt voor een belangrijk deel aangedreven door vrouwelijke ondernemers: meer dan 70 procent van de FemTech-bedrijven heeft ten minste één vrouwelijke oprichter, vergeleken met de norm van 20 procent voor nieuwe bedrijven. Ander onderzoek toont aan dat wanneer uitvinders een gezondheidsprobleem willen oplossen, mannelijke uitvinders eerder geneigd zijn om zich te richten op aandoeningen die mannen treffen. Door vrouwen geleide teams richten zich op beide.
Het vergroten van de vertegenwoordiging van vrouwen onder onderzoekers, uitvinders, investeerders en oprichters kan leiden tot meer consumentgerichte producten en oplossingen die de specifieke zorgbehoeften van vrouwen erkennen en aanpakken. De markt bestaat immers niet alleen uit vrouwelijke consumenten, maar ook uit investeerders en aanbieders die op zoek zijn naar betere producten en instrumenten om effectiever met vrouwelijke eindgebruikers om te gaan.
Wat brengt de toekomst?
Steeds meer bedrijven omarmen de feminisering van de maatschappij, wat leidt tot aanzienlijke verbreding en vernieuwing, vooral op het gebied van gezondheidsgerelateerde technologische oplossingen. In de komende jaren gaan we ook specifieke aandacht besteden aan inclusief en vrouwelijk design, met als doel ons maatschappelijk weefsel te verbreden en te verrijken. Denk hierbij niet alleen aan meer vrouwvriendelijke stedelijke ontwikkelingen, maar ook aan onderwijs, wetenschap, tewerkstelling, evenals het economische weefsel met vrouwgerichte producten en diensten, platforms en klantenervaringen.
De toekomst is vrouwelijk, en het is tijd om die toekomst te omarmen.